Schoonmaken leer je uit een handboek. Maar wat Yvette en Monica doen, staat nergens opgeschreven.

Met aandacht en nuchterheid maken ze van schoonmaken meer dan werk. Yvette en Monica zien wie gespannen binnenkomt, wie steun zoekt en wie juist vrijheid nodig heeft. Ze beginnen de dag niet met instructies, maar met koffie en een vraag die belangrijker is dan welke schoonmaaktaak dan ook: “Hoe is het met jou vandaag?”

Schoonmaakwerk is mensenwerk

“Deze mensen geef je geen sleutel met de boodschap: ga je werk maar doen, tot straks. Zo werkt het misschien bij een regulier team, maar hier niet.”

"Op de Pantarijn is werk meer dan werk. Het is vaak hun enige vaste plek, hun sociale kring. Geen sportclub, geen vriendenkring, geen hobby’s. Ze hebben vaak alleen het werk met ons en het team.”

Daarom kunnen Yvette en Monica niet alleen voorvrouw zijn. Ze zijn begeleider, luisterend oor en soms ook degene die streng moet zijn. Net dat zetje geven dat iemand nodig heeft. Voor velen voelen ze als een moederfiguur. Een blik is vaak genoeg. Ze zien wanneer iemand dreigt af te haken of juist behoefte heeft aan een schouderklop. Het verschil zit in hoe ze met mensen omgaan. Niet de schoonmaaklijst staat centraal, maar het gevoel dat iemand gezien wordt en ertoe doet.

Een van de medewerkers in het team gaf daar ooit woorden aan. Hij noemde Yvette “Ibu” – moeder in het Maleisisch. Hij had nooit een moederfiguur in zijn leven gehad. Opgegroeid in pleeggezinnen, zonder iemand die hem ’s ochtends vroeg hoe het ging of ’s avonds een luisterend oor bood. Voor hem betekende Yvette dat wél.

Toen Yvette bijna tien jaar geleden de overstap maakte van het kappersvak naar schoonmaak, had ze nooit gedacht dat haar werk zoveel verder zou gaan dan het verdelen van taken. Samen met Monica bouwde ze aan een hecht team dat elkaar vasthoudt in goede en slechte dagen. Het team spaart lege blikjes. Het statiegeld gebruiken ze voor uitjes, een paasbrunch en een kerstdiner. Voor de medewerkers betekent het veel. Voor wie nauwelijks een vriendenkring heeft of familie mist, zijn dit de momenten om erbij te horen. Juist rond de feestdagen kan de leegte hard binnenkomen. Waar anderen samen kerst vieren, zouden zij anders alleen aan tafel zitten. Dankzij het Asito werkbedrijf is er tóch een plek om samen te lachen, te eten en even niet aan werk te denken.

Randjes, hoekjes en een high five

Dan schuift Mark bij het gesprek aan. Mark werkt al sinds 2017 bij het Asito werkbedrijf. Eerst onzeker, tegenwoordig een vaste en vrolijke kracht. In het begin zei hij vaak: “Werken lukt mij toch niet?” Nu klinkt het heel anders. Tegenwoordig zegt hij met een twinkeling in zijn ogen: “Komt goed.”

Dat zie je terug in de kleinste dingen. Eerst wil hij koffie zetten. Het apparaat hapert, de knop weigert, en even zucht hij hoorbaar. Toch geeft hij niet op. Hij probeert opnieuw, drukt nog eens, wacht geduldig. Yvette kijkt hem aan en vraagt rustig: “Lukt het, Mark?” Zijn antwoord komt zonder twijfel: “Ja hoor, komt goed.” Het lukt hem niet in één keer, maar hij gaat door tot het lukt. Dat doorzettingsvermogen is precies wat Yvette en Monica in hem zien en wat ze ook voeden door hem net genoeg vertrouwen te geven dat hij het zelf kan.

In de loop der jaren leerde Mark steeds beter schoonmaken. Randjes, hoekjes, precies werken. Hij kreeg complimenten van externe controles en behaalde een schoonmaakcertificaat. Daar is hij trots op, al relativeert hij het meteen: “Andere collega’s hebben het ook gehaald.” Voor hem is het inmiddels vanzelfsprekend.

Zijn dagen zijn nooit saai. “Ik kom vrolijk naar binnen en ga vrolijk naar buiten,” zegt hij. Muziek helpt daarbij. In de auto met Yvette staat de radio aan en dan wordt er meegezongen. Ook bij controles of keuringen maakt hij er samen met het team een feestje van. Een high five tussendoor hoort erbij. Buiten het werk staat Mark net zo stevig. Hij speelt korfbal, reist daarvoor het hele land door en behaalde zelfs een vierde plek op het Nederlands G-kampioenschap. Zijn ouders zijn trots. Dat merkt hij vooral als Yvette of Monica tegen ze zegt dat hij het goed doet.

Monica: “Dan weten ze: onze zoon zit hier op zijn plek.”

Voor Mark betekent werken vooral erbij horen. “Thuiszitten doe ik niet. Dan verveel ik me. Hier heb ik aanspraak en gezelligheid. Na drie weken vakantie ben ik blij om terug te zijn.” Zijn boodschap voor anderen die twijfelen of werken wel lukt, is simpel: “Gewoon proberen. Je komt altijd een eind. En als het niet lukt, helpt Yvette of Monica je verder. Maar je moet het wel zelf willen.”

Waarom dit werkt: PSO 30+

Het Asito werkbedrijf is geen los project. Het is PSO 30+ gecertificeerd, de hoogste erkenning voor sociaal ondernemen. PSO staat voor Prestatieladder Socialer Ondernemen en 30+ is alleen voor organisaties die al op Trede 3 zitten én aantoonbaar structureel, duurzaam en kwalitatief kansen bieden aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. In het Asito werkbedrijf heeft 46% van de collega’s zo’n achtergrond, ruim boven de 30%-drempel.